TÜRKÇE EĞİTİMİNDE KARİKATÜR

TÜRKÇE EĞİTİMİNDE KARİKATÜR KULLANIMI

Karikatür, anlatılmak istenen şeyin çizgilerle, kısa ve özlü ifadelerle ve mizah katılmış bir biçimde anlatılması olarak tanımlanabilir. Karikatür ile gündeme ait bir sorun, eleştirilecek bir durum ya da herhangi bir olay ustaca anlatılabilir. Karikatürde hafif bir iğneleme söz konusu olsa da mizahi yön daha ağır basmaktadır.

            Karikatürler Türkçe derslerinde kullanılabilir mi, diye bir soruyla karşılaşacak olursak cevabı hiç kuşkusuz evet olurdu. Biz biliyoruz ki görsel okuryazarlık diye bir okuryazarlık biçimi var ve tablo, grafik, harita gibi görsel materyallerden öğrendiğimiz bilgiler bizim aklımızda daha fazla kalıyor, bizim dikkatimizi çekiyor ve unutmamızı engelliyor. Ve biz öğrenciler her şeyden bir eğlence çıkarmaya çalışırız, eğlenmeye ve gülmeye meraklı kişilerizdir. Karikatür bize hem görsellik hem eğlence sunuyorken neden derslerde kullanılmasın ki. Ayrıca karikatür için demiştik ki kısa ve özlü ifadelerle çok şey anlatma sanatadır. Karikatürde herhangi bir konu sınırlaması yoktur. Durum böyle olunca da öğrenciler anlamakta zorluk çektiği konuları, kafasında somutlaştıramadığı şeyleri karikatür yardımıyla daha kolay kavrayabilir.

            Karikatür kullanımı ile ilgili bir diğer nokta ise yeni olmasıdır, daha doğrusu eğitimde yeni yeni kullanılıyor olmasıdır. Yeni olan her şey her zaman merak uyandırır ve ilgi çeker. Bizim zamanımızda kitaplarımızda fotoğraflar, tablolar, grafikler vardı ama karikatürler yoktu. Karikatür ve mizah aslında hayatımızın her alanında varlar. Özellikle karikatür olarak çıkan gazete ve dergiler varken ve bunlar çok satıyorken bu kadar rağbet gören bir türün derslerde de kullanılması gerektiğini düşünüyorum. 10-14 yaş arası çocukları derse motive etmek, ilgilerini çekmek pekte kolay bir durum değildir ama karikatür onların ilgisini her zaman çeken bir unsur. Böyle olunca derste onların ilgisini çeken o unsurun kullanılmasıyla derse motivasyonun, dikkatin ve ilginin artması dolayısıyla da başarının gelmesi kaçınılmaz olacaktır.

            Türkçe eğitiminin temel amaçları arasında konuşma vardır ama maalesef ki öğrenciler utanma, çekinme gibi sebeplerle konuşmaktan kaçınırlar. Bunu söylersem bana gülerler mi acaba düşüncesi hâkimdir. Ama derste karikatür varsa zaten hem didaktiklik hem de mizah vardır. Böyle bir ortamda herkes düşüncesini rahatlıkla söyleyebilir. Çünkü gülmek oldukça doğal bir durum olacaktır zaten, kimse kendisine gülündüğü zaman küçük mü düştüm acaba diye düşünmeden mizahın akışına kendisini kaptıracaktır.

Karikatür ile karmaşık konular basit bir şekilde anlatılabilir demiştim ve bu konulardan biri de atasözleri ve deyimlerdir sanırım ve işte bu konulara birkaç karikatür örneği;

Uzun lafın kısası karikatürler Türkçe eğitiminde kullanılırsa temel becerilerin kazandırılmasına katkı sağlar, eğlenceli rahat bir ortamda görsel bir şekilde kalıcı öğrenmeyi sağlar. Hem öğrenciye hem öğretmene rahat bir nefes aldırır ve öğrenilmesi gereken şeyin belki de geleneksel yöntemin aksine kat kat daha fazla öğrenilmesini sağlar. Eğitimde yenilikler her zaman yeni bir dünyaya kapı aralamıştır ve o kapıdan girmenin hiç kimseye bir zararı olmaz. Söz konusu şey karikatürse bence bu kapıdan koşa koşa girilmelidir.